Amazon ve diğerleri: Pazar yerlerinde ticari marka ihlali ile nasıl mücadele edilir?

Marka ihlali mağduru olabilirsiniz. Amazon, Hepsiburada, n11, Trendyol ve diğer pazar yerlerinde marka ihlaline maruz kalmış olabilirsiniz. İnternette marka hakkının ihlali durumunda neler yapabilirsiniz?  E-ticaretin artan popülaritesiyle birlikte, satıcıların ve alıcıların muhatap olduğu kurallar değişti. Pazara girmenin önündeki engeller azaldı, bu da satıcıların ürünleri dijital olarak ekleyebilecekleri ve gerçek zamanlı olarak dünya çapında satın alınabilecekleri anlamına geliyor. Ürünlerin listelenme kolaylığı ile sahte ürünler kaçınılmaz olarak alıcıların önüne çıkıyor.

Bu pazarlardaki ihlal edici ürünlerin sayısı arttıkça, e-ticaret siteleri sahte listeleri inceleme baskısı altına giriyor. Çeşitli e-ticaret pazarları internet servis sağlayıcılarına sağlanan güvenli limanı kaybetmemek ve  ihlali en aza indirmek veya durdurmak için girişimlerde bulunuyor. Bunun bir örneği, ihlal eden ürünleri arayan ve bulan proaktif bir araç olan Amazon Marka Kayıt Platformu‘dur. Ticari marka, telif hakkı ve patent sahipleri, Amazon’a bir ihlal bildirimi de gönderebilir. Amazon, ihlali belirlemek için bu bilgileri inceledikten sonra, ihlal tespiti yapılırsa, satıcının ürünleri siteden kaldırılır ve satıcı potansiyel olarak askıya alınabilir veya yasaklanabilir.

Ticari markalar ve ticari marka tescilleri

Ticari marka, bir tarafın mallarının kaynağını tanımlayan ve diğerlerinden ayıran bir kelime, ifade, sembol, tasarım veya bunların bir kombinasyonudur. Ticari markalar genellikle mal ve hizmetlerdeki marka adlarını ve logoları korur. Birçok ticari marka sahibi, markalarını USPTO’ya kaydetmeyi tercih eder; ancak, Amerika Birleşik Devletleri’nde kayıt zorunlu değildir. Bununla birlikte, bir marka sahibi ticari markasını tescil ettirmemeyi seçerse, yasal haklar marka sahibinin faaliyet gösterdiği coğrafi alanlarla sınırlı olacaktır.

Gereksiz olmasına rağmen, bir ticari markayı tescil ettirmenin faydaları önemlidir. Tescil, sahibine geçerlilik, mülkiyet ve münhasırlık konusunda kanıtlayıcı varsayımlar sağlar. Bir tescil, üçüncü tarafları tescilli bir markaya benzer bir ticari markayı taklit etmekten ve kullanmaktan caydırabilir ve ayrıca ihlal edenlere karşı maddi zararları karşılama şansı verir. Amazon ile ilgili olarak, ticari marka tescili, sahiplerine ihlalle mücadele etme yeteneği veriyor.

Amazon’da ticari marka ihlali

Küresel Marka Sahteciliği Raporu, sahte mallar için küresel pazarın 2018’de 1,2 trilyon dolara ulaştığını ve 2020 yılına kadar 1,8 trilyon dolara ulaşmasının beklendiğini söylüyor. Tüketiciler marka sahiplerinden ziyade sahte satıcılardan satın aldıkları için, 300 milyar dolardan fazla gelir kaybettiler. Ayrıca, Hesap Verebilirlik Ofisi, 2018’de e-ticaret pazarları aracılığıyla satın alınan her beş üründen ikisinin marka gakkını ihlal ettiğini tespit etti. Mevcut 12 milyondan fazla ürünle Amazon, çevrimiçi satışlarda lider ve dünya çapında 197 milyondan fazla kişi her ay Amazon.com ziyaret etmektedir. 2018 yılında, Amazon’un ABD e-ticaret pazarındaki payı, ülkedeki tüm perakende hacmin % 49 -% 5’ine ulaştı. Sonuç olarak, ticari marka ihlalinin sitede sık sık gerçekleşmesi şaşırtıcı değil.

Amazonda ticari marka veya marka ihlalinin meydana gelmesinin birkaç yolu vardır. Bir ticari marka ihlali iddiasına varmak için, bir tarafın şunları kanıtlaması gerekir:

  • geçerli bir ticari markaya sahip olması
  • mütecavizin markayı kullanmasının karışıklığa neden olması

Mahkemelerin ve USPTO’nun en önemli olarak gördüğü faktörler şunlardır:

  • işaretlerin benzerliği;
  • mal veya hizmetlerin benzerliği;
  • davacının ticari markasının gücü; ve
  • herhangi bir gerçek karışıklık.

Artan popülerlik ve ardından ihlal edici ürünlerin artması nedeniyle Amazon, tescilli ticari marka sahiplerinin markalarını korumaları için girişimlerde bulunmuştur. Bunlar şunları içerir:

  • Amazon Marka Kaydı;
  • Amazon müdahalesi için ihlal bildirimleri gönderme prosedürleri; ve
  • Faydalı Patent Tarafsız Değerlendirme Prosedürü (UPNEP).

Amazon Marka Kaydı

Amazon Marka Kaydı, tescilli ticari markaları korumak için Amazon tarafından tutulur. Kayıt defteri birkaç yıldır var ancak 2017 yılında elden geçirildi. Kayıt defteri artık 130.000’den fazla küresel markayı içeriyor ve Fikri Mülkiyet hak sahiplerine Amazon mağazalarında görüntüleri, anahtar kelimeleri veya Amazon standart kimlik numaralarının (ASIN’ler) listelerini kullanarak potansiyel olarak ihlal edici içeriği bulmak ve aramak için araçlar sunuyor. ASIN, Amazon kuruluşunda ürün tanımlaması için Amazon.com ve çözüm ortakları tarafından atanan 10 karakterli alfa sayısal benzersiz bir tanımlayıcıdır. ASIN’ler, ürünün sitedeki ürün bilgileri sayfasında bulunur.

Ticari marka sahipleri yalnızca kayıt defterinde arama yapmakla kalmaz, aynı zamanda araç (uygulama)  proaktiftir ve genellikle şüpheli ihlal edici veya yanlış içeriği otomatik olarak kaldırır. Böylece, ticari marka sahipleri markaları hakkında ne kadar fazla bilgi yüklerlerse, o kadar etkili koruma alırlar.

Ticari marka sahipleri, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Avrupa Birliği de dahil olmak üzere çeşitli yargı bölgelerinden birinde tescilli bir ticari markaya sahiplerse, markalarını kayıt defterinde listeleyebilirler. Ticari markaların, araca uygun olabilmesi için metin, kelime, harf veya rakam içermesi gerekir. Ticari marka tescil edildikten sonra, markanın geçerliliği Amazon tarafından doğrulanır ve bu iki ila 10 gün sürebilir. Etkinleştirme sırasında Amazon, USPTO veya seçilen ticari marka ofisi tarafından belirlenen tescilli ticari marka için ilgili kişiye bir doğrulama kodu gönderir. Bu kod daha sonra ürünleri siteye kaydetmek için kullanılabilir.

Amazon, marka sicilinin oldukça etkili olduğunu bildiriyor. Hak sahipleri tarafından gönderilen ihlal bildirimlerinin %95’inden fazlası 24 saat içinde soruşturulur ve işleme alınır. Ayrıca, kayıtlı markalar, ihlal sorunlarının % 99’unun kayıt nedeniyle ortadan kalktığını bildirmektedir.

Amazon Marka Kaydı, yalnızca tescilli ticari markaları olanlar tarafından kullanılabilir. Diğer Fikri Mülkiyet koruma türleriyle karşılaştırıldığında, ticari marka tescilleri Amerika Birleşik Devletleri’nde nispeten hızlı bir şekilde verilir (ortalama 10 ay sürer) ve düşük dosyalama ücretleri gerektirir. Bu nedenle, Amazon Marka Kaydı, bir markayı kaydetmek için bir teşviktir.

Bir ticari marka sicile kayıtlı olmasa bile, mal sahipleri bir ihlal bildiriminde bulunarak markaları için koruma elde edebilirler.

Marka İhlali bildiriminde bulunma

Amazon, marka kaydının yanı sıra, ticari marka sahiplerine ihlal bildiriminde bulunma olanağı da sunar. Ticari marka sahibi kayıt defterine kayıtlıysa, hak ihlalinde bulunduğu iddia edilen bir ürün listelemesini bildirmek için “ihlal bildirme” aracını kullanabilir. Ticari marka sahibi kayıtlı değilse yine de yazılı bir ihlal bildirimi gönderebilir. Yazılı bildirim şunları içermelidir:

  • ihlal edilen markanın özel olarak tanımlanması;
  • ihlalin niteliği;
  • ASIN’leri veya URL’leri kullanarak ihlal eden ürünlerin listesi; ve
  • Amazon’un şikayeti daha iyi işlemesine yardımcı olacak ek bilgiler.

Bir bildirim gönderdikten sonra sahipler, incelenmekte olduğuna dair onay alacaktır. Amazon, ihlal bildiriminin geçerli olduğunu düşünürse, sorumlu satıcıyı talep hakkında bilgilendirir ve ticari marka sahibinin iletişim bilgilerini satıcıyla paylaşır. Bildirimde bulunan ticari marka sahipleri, Amazon’un bildirimlerine 12 ila 24 saat içinde yanıt verdiğini bildirdiler.

Amazon, ticari markaları ihlal ettiği iddia edilen ürünlerle karşılaştırmak için kullanılan standartları henüz kamuya açıklamamıştır. Bununla birlikte, muhtemelen, Amazon, USPTO ve bölge mahkemeleri tarafından kullanılan aynı veya benzer bir yasal standardı kullanmaktadır.

Bildirim reddedilirse, Amazon ihlal ettiği iddia edilen ürünleri kaldırmayacak ve satıcıya karşı başka bir işlem yapmayacaktır. Bu gibi durumlarda Amazon, ticari marka sahibine reddedilme nedenini içeren bir bildirim gönderir.

Bildirim kabul edilirse, Amazon ihlal eden ürünü web sitesinden kaldıracak ve sorumlu satıcılara karşı uygun önlemleri alacaktır. Bu işlemler, sitenin askıya alınmasını veya yasaklanmasını içerebilir. Bununla birlikte, Amazon’un belirli eylemleri ve hangisinin uygulanacağını nasıl belirlediği gizli tutmaktadır.

Bir satıcı siteden askıya alındıktan sonra ne olur?

İhlal bildiriminde bulunmak, bir satıcının yasaklanmasına veya siteden askıya alınmasına neden olabilir. Ancak, bir hesap askıya alındıktan sonra, satıcılar Amazon’a bir eylem planı göndermeye devam edebilir. Uzmanlar, bu planın şunları içermesi gerektiğini söylüyor:

  • ihlal eden listelerin gerçekliğinin kanıtı;
  • satıcıların ihlali sona erdirmek için attıkları adımlar;
  • tekrar yaşanmamasını sağlamak için adımlar;
  • satıcının ilgili bulduğu herhangi bir ek bilgi; ve
  • Satıcının askıya alma işleminin hatalı olduğuna inanıp inanmadığı (destekleyici kanıtlar dahil).

Yasaklı veya askıya alınmış satıcılar, yeniden inceleme sürecinin zor olduğunu, yani bir avukata danışmanın avantajlı olabileceğini belirtmişlerdir.

Marka ihlalini sonlandırmak için Amazon dışındaki diğer yollar

Amazon’un sicili ve bir ihlal bildiriminin sunulması, ticari marka sahiplerinin Fikri Mülkiyet haklarını uygulamak için sahip oldukları tek yol değildir. Amazon’un ihlal süreçlerinde başarısız olursa, mal sahipleri yine de bir durdurma ve vazgeçme ihtarı gönderebilir veya satıcıya karşı mahkemede ticari marka davası açabilir.

Diğer Fikri Mülkiyet koruma mekanizmaları

Amazon Marka Kaydı yalnızca tescilli ticari markalar için geçerli olsa da, telif hakkı ve patent sahipleri Amazon’a ihlal bildirimleri göndermeye devam edebilir.

Patentlerle ilgili olarak, 2019’da Amazon, patent sahiplerinin Amazondaki ürün satıcılarına karşı ihlal iddialarını ileri sürmeleri için kolaylaştırılmış bir süreç başlattı. Süreç, UPNEP, patent sahiplerinin, verilen bir faydalı patentin tek bir talebinin 50 ayrı ürüne kadar ihlal edilip edilmediğini belirlemek için tarafsız bir değerlendirici talep etmelerine izin verir. Prosedürün maliyeti her bir taraf için 4.000 dolar olmasına rağmen, sürecin galibi parasını geri alacak ve kaybedenin 4.000 doları avukata tahsis edilecektir. Bu işlemin, bir keşif sürecinin olmaması ve itirazlar veya yeniden değerlendirme talepleri için bir yol olmaması gibi çeşitli sınırlamaları vardır. Ancak, talepten karara kadar, süreç birkaç ay sürer.

Patent sahibinden gelen ilk dosyalama, suçlanan ürünün nasıl ihlal ettiğini resimlerle, talep çizelgeleriyle ve yazılı argümanlarla göstermeye çalışır. Satıcılar, ihlal etmeme veya geçersizlik iddiasında bulunarak yanıt verebilir. Son olarak, patent sahibi satıcının cevabına cevap verebilir.

Prosedür, patent sahibinin dava açmasını engellemez. Bununla birlikte, birçok satıcı Amerika Birleşik Devletleri’nde ikamet etmemektedir ve bu nedenle ABD mahkemelerine erişimleri sınırlıdır.

Amazon küresel bir güç merkezi olarak büyüdükçe, ihlal eden listeler doğal olarak artmaktadır. Ticari marka sahipleri, markalarını korumak için Amazon Marka Kaydı gibi yaptırım yollarını ve ihlal mektuplarını bildirebilmeleri için kendilerini ticari marka tescili gibi araçlarla donatmalıdır.

Amazon, Hepsiburada, n11, Trendyol gibi platformlarda gerçekleşen ihlal iddialarının artması üzerine, Sınai mülkiyet ve  fikri ve sinai haklar bağlamında konuyu inceleyen bu makale, marka ve patent konusunda ve fikri mülkiyet hukuku ile ilgili bilgi edinmek isteyen girişimcilere yönelik,  Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencisi Berçem Dinç tarafından çevrilmiş ve Bilgi Patent editörleri tarafından kontrol edilerek yayınlanmıştır. Orjinal metine bu linkten ulaşabilirsiniz.